Op korte termijn zal het vredegerecht Roeselare een stuk,veiliger zijn. Zonder één (=1) € investering. En toch geef ik tegengas. Onbegrijpelijk ? Nee, jammer genoeg heel eenvoudig.

Problemen thuis ? U neemt gewoon spoor 1 naar Kortrijk....

Indien het wetsvoorstel Becq-Brocorne het haalt, zal het Brugse Cassandra-drama van verleden week ( aan bushalte Langestraat  ‘Gerechtsgebouw’) zich bij géén vredegerecht meer voordoen, enkel nog bij een verre rechtbank van eerste aanleg waar de zogenaamde “familierechtbank” in onder gebracht zal worden.

Voor de stad Brugge zal dat territoriaal weinig verschil maken, wél voor wie in de kantons Torhout, Tielt of Oostende woont. Reken maar eens uit in tijd en centen. Het omgekeerde van het semi- karnaval-lied: “zie je van Brugge, zet je van achter...” (zie hierna de You Tube of The Day). Grappig ? Nee, inderdaad helemaal niet...

Ben je van Roeselare, dan wordt dus verwacht dat je je partnerproblemen (ook buiten een procedure tot echtscheiding om) in Kortrijk gaat uitleggen....

Idem voor Izegem, Waregem, Menen.

Een variante op de kreet voor de cowboys: “Go West !”. “South” in dit geval: go to Kortrijk ! Het Texas van Vlaanderen... Als het zo verder gaat, komen we misschien in Rijsel terecht ;-) La Flandre profonde ?

Daarenboven - top of the bill -  ligt ook een territoriale schaalvergroting van de arrondissementen al langer op tafel (ook buiten het project van de “eenheidsrechtbank” en het “eenheidsloket” om).

De samenvoeging van de “kleine broertjes” (arrondissementen Ieper en Veurne) met resp. het arrondissement Kortrijk en Brugge zou dus betekenen dat ruziënde paartjes uit De Panne het niet meer bij de vrederechter van Veurne moeten gaan uitleggen, maar ... juist: in Brugge (het nieuwe Kust-arrondissement). En die uit Ieper.... in Kortrijk.

Bij die “herverkaveling” werd ook al voorgesteld dat het kanton Tielt naar het arrondissement Kortrijk zou gaan, bijgevolg zullen ouders met relatieproblemen ook dààr niet meer naar “hun” vrederechter kunnen stappen, maar naar Kortrijk moeten trekken.

Advocaten van arrondissementshoofdplaatsen (eigenlijk vaak de provinciehoofdplaatsen) zullen de centralisering overigens wel weten te waarderen, en advocaten uit kleinere steden zullen de evolutie voelen, zoals ten tijde van de “arrondissementalisering” anno 1995 van de politierechtbanken. Maybe not my problem, maar voor de rechtzoekenden: vertraging, vertraging en vertraging (bij gebreke aan personeel en dus aan “werklastmeting”, of zelfs maar een goede pronostiek ervan), en om aan dié te verhelpen, een selectie in de seponeringen. Wend u - de noodoplossing - maar tot de lokale sanctieambtenaar voor geluids- en andere overlast, “klein” geweld, beledigingen.... (en reken dààr eens na hoeveel van dié boetes effectief geïnd worden). De illusie aan de macht ?

Uiteraard kan iedereen wel getroost worden door de illusie van “afdelingen van rechtbanken”. Bij de hervorming van de politierechtbanken anno 1995 was dat ook een denkpiste. Resultaat is ook op dàt punt, niettegenstaande alle pleidooien,  sindsdien voor Roeselare.... spoor 1 naar Kortrijk.... Het dode spoor...

Voor nu de “familierechtbanken” (what’s in a word ?): op mijn blog van 23 januari, noemde ik dit idee ‘The Far Family Court’ (klik hier). Dus niet alleen van het kanton naar de arrondissementszetel, maar daarenboven nog een exponentiële verlenging van de weg naar de hoofdplaats van een groter arrondissement.

Wie vandaag bepleit dat “er geen afstanden meer zijn” gaat heel kort door de bocht. De weg naar de “nabijheidsrechter” zal in ieder geval nog nooit zo ver geweest zijn. Je zal als vrouw maar kinderen hebben, doch geen auto, of de sleutels ervan afgepakt zijn door de man die je daarenboven nog slaat ook. “Met het openbaar vervoer was u er al”, klinkt nogal cynisch, en aan die bushalte ‘Gerechtshof’ in de Brugse Langestraat mag ik niet eens denken. Ik passeer er bijna iedere dag.

Twee argumenten worden nogal vaak gebruikt om het nieuwe mega-project te populariseren.

Argument één: de verdeling van bevoegdheden is nu te ingewikkeld. Zoals in alle slechte argumenten zit dààr een stukje waarheid in. Dat alles inzake “onbekwamen” homogeen naar de vrederechter kan overgeheveld worden, is geen probleem. Ik vraag me zelfs af waarom men daar mee wacht.... Dààr zijn toch al genoeg àndere wetsvoorstellen voor ?

Maar dat snijdt geen hout voor de familiale conflictbehandeling. De verdeelsleutel van “echtscheiding in de rechtbank van eerste aanleg, maar VOOR én NA ECHTSCHEIDING NAAR DE VREDERECHTER” snapt toch iedereen wel ?  Bevoegdheidsconflicten betreffen maar een minuscule fractie van de procedureproblemen (zie de cijfers hier ), en die inzake familierecht zijn dan nog eens een minieme fractie daarvan: hélp, haal er de microscoop bij !

De nadelen van de keerzijde van de hervorming zijn wél duidelijk: de rechtzoekende wordt zijn “nabijheidsrechter” gewoon afgenomen. Je kunt de rechtbank van eerste aanleg (REA) dan wel met veel technische goede wil een “eerstelijnsrechter” noemen, een nabijheidsrechter is het alleen voor wie in in stad Kortrijk of Brugge woont.

Misschien voor andere te koppelen aan een project voor car-poolen of stipte bussen en treinen ? Keep dreaming....

Argument twee is vooral populair bij de vrederechters zelf: het behoud van de procedure art. 223 B.W. zou een “verloren strijd” zijn, want het aantal ervan is drastisch verminderd.

Wéér een stukje van de waarheid, want m’n eigen cijfers van de laatste 10 jaar in die materie liegen er inderdaad ook niet om.

Voor die spectaculaire vermindering is uiteraard de tijdsgeest verklaarbaar: minder stabiele relaties beantwoorden ondertussen overigens in het recht aan eenvoudiger en snellere echtscheidingsprocedures. Dààr heeft het recht de maatschappelijke trend alvast bijgebeend !

Maar er blijven ook relaties waar een probleem slechts tijdelijk is, of overbrugd kan worden. Waar de relatie kan hersteld worden, en de verzoekende partij dààrvoor ook écht “vragende partij” is: “ik wil geen echtscheiding, ik hou van hem/haar  lk wil dat hij/zij stopt met ..... (vul zelf in : drinken, uitgaan, gokken, verspillen, slaan.......).

Mogen die ook aandacht ? Sinds wanneer is het “aantal” zaken een criterium voor de authentieke interesse in de bevoegdheid erover ? Als we er minder hebben, wie zijn wij, om daarover te klagen, om ervan àf te willen: dat is toch een beetje de omgekeerde wereld ? We kunnen er toch precies méér tijd voor investeren ? Zal de familierechter in Kortrijk langer luisteren, méér overleggen, intenser bemiddelen ?

Of zijn vrederechters ondertussen dan toch méér geïnteresseerd in “grote verstek-pakketten” (facturen tot binnenkort 2.500 €, parkeerretributies, facturen voor water, gas, elektriciteit, telefoon, internet.....), waaraan we als rechter minder persoonlijk werk hebben, maar wel met een mooi statistisch dossier meer personeel kunnen voor bepleiten ? Leve de volume - bevoegdheden ? Horresco referens....

Als vrederechter hebben we het toch nog (?) graag over verzoening: de nood aan reflexie, gesprekken, respect. Als (echt-)paren met problemen recht naar de arrondissementele hoofdplaats doorverwezen worden voor dié kleinere problemen, dreigen we er geruisloos een groot probleem van te maken. Waarom (inderdaad ?) tijd, geld en moeite investeren in een “herstelprocedure” in die verre rechtbank, als je er meteen terecht kan voor de “definitieve” oplossing, nl. de echtscheiding ? Mij is alvast duidelijk dat het “familiale weefsel (en dus eigenlijk ook het sociale) aan verdere afbrokkeling toe is bij een “autostrade” naar de (echt-) scheiding in de REA, waar je ten andere voor dezelfde rechter zou terecht komen voor de zogenaamde “tijdelijke maatregelen, en de “echte scheiding”.

Dat “kostbare weefsel”: u herinnert zich toch het boek ? Doen we er iets aan ?

Om maar te zwijgen over de cultuur van verzoening, waarvan de vrederechters zo goed als het monopolie blijken te hebben: niet echt juridisch, maar wel in de feiten, op het terrein. Vraag maar eens een “verzoening” aan buiten énig vredegerecht om.... Er bestaan zelfs niet eens statistieken over, en dàt zegt dan wel iéts in Justitie: onbekende materie.

Als uitsmijter, het wel totaal omgekeerde voorstel dat aangereikt werd door Koen Raes in zijn bijdrage ‘Recht spreken vanuit een zorgzaamheidsperspectief ‘ (in het afscheidsbundel van collega Freddy Evers  ‘Kiezen tussen recht en rechtvaardigheid’ Die Keure 2009):

“Ik zou er daarom ook voor willen pleiten om ook wat de rechterlijke macht betreft de decentralisatiegedachten een kans te geven en vredegerechten territoriaal dichter bij de bevolking te lokaliseren.Zonder twijfel zou dit een bijdrage kunnen zijn om hun gezag en ‘herkenbaarheid’ te verhogen en het vertrouwen dat erin wordt gesteld te versterken. Het is vreemd dat men dit voor politieke organen heeft ingezien - men denke bvb aan de districtsraden of de lokale hoorzittingen op gemeentelijk vlak - maar niet voor gerechtelijke organen”.

Als ik nu 24 jaar als vrederechter terugblik, nu met links op mijn bureau m’n spiksplinternieuwe, weliswaar tergend trage  laptop van Justitie (rechts m’n MacBook voor het échte werk ;-), dan maak ik me de bedenking dat we al vele jaren geleden zo enthousiast waren over nieuwe ideeën, zonder er de middelen voor te hebben. Nu beschikken we over modernere techniek, maar worden we afgeremd door verschrompelde ideeën.

Dit land wordt oud.

Wat u vast niet gemist hebt - Ce que vous n’avez certainement pas râté - You didn’t miss this one did you ?

22 02 2011 “Les leçons de Pornic” (Paroles de juges)

19 02 2011 “Outreau, 10 ans après. La pédagogie à l’ENM repensée” (Le Monde)

A quote a day, keeps the doctor away ;-)

“Ik wil wel de ambitie hebben om (...) iets te laten zien waarvan je denkt:‘daar staan mensen ten onrechte niet bij stil’ “ (Herman Koch in Humo  25 01 2011)

Photo of the day:

Station Roeselare: spoor 1 naar Kortrijk...

Poem of the day:

“De weg,

je zult hem volgen,

Het geluk,

je zult het vergeten,

De kelk,

je zult hem ledigen.

De smart,,

je zult haar verbergen.

Het antwoord,

je zult het leren.

Het einde,

je zult het dragen.”

Dag Hammerskjöld, UNO- secretaris -generaal , in zijn bundel ‘Merkstenen’ , lievelingsdichter van mijn moeder.

You Tube of the day:

“Je moe van vooren in de reeke nie gon stoan” (Brugse Zot)

Vind met uw cursor de links in de teksten. Trouvez avec votre curseur les liens dans les textes. Find with your curser the web links in the texts.